Arı Irkları Genel Özellikleri

Dünyada Kullanılan Arı Irkları ve Özellikleri; Dünya üzerinde geniş bir alana yayılmış bulunan ana arı ve bal arıları, çok farklı ırk ve türler barındırmakla birlikte doğal bir seleksiyon sebebiyle de farklı ekotiplere sahiptir. Ekotipler ırk içinde bulunan, gerek yerel şartlara uyum gösterme gerek ise uygulanan arıcılık metotlarına uyum sağlamaları nedeniyle yöre için uygun genotiplerin oluşturulmasında yapılan ıslah çalışmalarında ana kaynak olmaktadırlar.

Genel Bal Arısı Türleri

Dünya üzerinde bulunan bütün bal arılarını Apidea familyasına bağlı dört ana tür altında incelemek mümkün olmaktadır. Bunlar Apis cerena, Apis mellifera , Apis dosata ve Apis floera’dır. Burada kullanılan Apis ifadesi Latince arının karşılığıdır. Diğer taraftan bal arıları coğrafik yayılma alanı göz önünde bulundurularak tür ve ırk açısından bir ayrım yapmaksızın Doğu, Afrika ve Batı arıları olacak şekilde üç bölüme ayrılmaktadır. Apis mellifera hariç diğer türler Doğu arıları olarak isimlendirilmiştir, Apis florea ve Apis dorsata ilkel özellik göstermektedirler, Apis cerena, Apis mellifera veya Avrupa Bal arısına benzer özellikler göstermektedir.

Ekonomik Değeri Yüksek olan Irklar

Dünya üzerinde en çok ekonomik değeri olan ve bal üretimi veya paket arıcılık gibi arı üretiminde fayda sağlanan ırk Batı ırkları olmaktadır. Batı ırkları içerinde önemli olarak gösterilenler aşağıda sıralanmıştır;

• Esmer Arı (Apis Mellifera Mellifera)
• İtalyan Arısı (Apis Mellifera Ligustica)
• Karniyol Arısı (Apis Mellifera Carnica)
• Kafkas Arısı (Apis Mellifera Caucasica)
• Anadolu Arısı (Apis Mellifera Anatolia)
• Bunun yanında daha düşük ekonomik bir değere sahip olan Kıbrıs (Apis Mellifera Cypria), İran, (Apis Mellifera Meda) ve Suriye, (Apis Mellifera Syriaca) batı arısı grubun içerisine girmektedir.

Esmer Arı (Apis Mellifera Mellifera)

Esmer arılar Alplerin Kuzey bölgeleri ve batısı ile Rusya orta kesimlerinde dağılım göstermektedirler. Saf olarak halihazırda Fransa, İspanya, Polonya ve Rusya Federasyonu’nun bir kısım bölgelerinde yetiştirilmekle birlikte daha çok Karniyol, İtalyan ve Kafkas ana arı ile melezlenmiştir. Özellikle modern arıcılık ilkelerine uyulmaması sebebiyle önemini gittikçe kaybetmiştir.

İri bir vücuda sahip olan esmer arı ırkının kısa bir dili bulunmakta ve rengi siyah olmaktadır. Karnının geri bölümlerinde sarı lekeler mevcuttur. Kovan açıldığında sinirli bir hal alarak peteklerden hızla uzaklaştıkları gözlemlenen esmer arıların genel özellikleri;

• Hırçın ırk olarak adlandırılmaktadırlar.
• İlkbahar aylarında yavaş bir gelişim gösterirler.
• Yaz sonlarında ve kış aylarında güçlü koloni oluşturma kabiliyetleri vardır.
• Yavru üretim yetenekleri düşüktür. Bu sebeple ilkbahar aylarında bal üretimi düşük olmaktadır.
• Diğer ırklara göre Norveç ve İngiltere’de püren akımlarında büyük üstünlük göstermektedirler.
• Kuluçka peteklerinde devamlı olarak bal bulundurmaları nedeniyle açlık riski ile yok denecek kadar az karşılaşılmaktadır.
• Diğer ırklar ile yapılan melezleme çalışmalarında oldukça yüksek performans ve canlılık göstermelerine karşın sokma eğilimlerinde artış gözlemlenmektedir.

İtalyan Arısı (Apis Mellifera Ligustica)

Dünya üzerindeki bal arıları içerisinde en değerli olanlardan biri olarak gösterilen İtalya arısı, bal arıcılığının son yıllarda gösterdiği hızlı gelişmenin ana sebebi olan ırk olarak nitelendirilmektedir. İtalya’nın Sicilya adası orijin olarak gösterilen İtalyan arısı yine İtalya’nın Bologna bölgesinde satılık arı üretim çalışmaları ile dünya üzerinde yayılım göstermesi sağlanmıştır. Üzerindeki tüyleri sarı olan , esmer arıya nispeten küçük ve ince karınlı olan İtalyan arısının genel özellikleri aşağıdaki maddelere gösterilmektedir;

• Genellikle iyi huylu olarak bilinmektedir.
• Mükemmel bir çoğalma gösterirler.
• Yaz ortalarında güçlü bir koloni oluştururlar.
• Oğul verme eğilimleri oldukça düşük olmaktadır.
• Kuzey bölgelerde kışlama güçlükleri olmaktadır.
• Erken ilkbaharda yüksek işçi arı kayıpları gözlenebilmektedir.
• Eşsiz petek balı yapma kabiliyetleri ile diğer arı ırklarından ayrılmaktadır.
• Yaz aylarında nektar akımının düşük olduğu zamanlarda çayır üçgülünden faydalanabilmektedir.
• Kurnaz olarak adlandırılabilecek bir karaktere sahip olan İtalyan arısında birbirine yakın kovanlar arasında yağmacılık gözlemlenebilmektedir. Yağmacılık genel olarak zayıf veya kötü olan kovanlara doğru olmaktadır.
• Akdeniz iklimi olan bölgelerde iyi bir performans göstermektedirler.

Karniyol Arısı (Apis Mellifera Carnica)

Dünyada kullanılan Arı ırkları ve özellikleri ne sahip diğer bir arı ırkı, Karniyol arısıdır. Karniyol arıların orijini olarak Avusturya Alpleri  güney bölümleri ve Balkan bölgesinin kuzeyi gösterilmektedir. Diğer bir ifade ile Tuna vadisi ve Makedonya Karniyol arısının kaynağı olarak belirtilebilmektedir. Karniyol arı zarif uzun bir dile sahiptir. Tüyleri sık olmakla birlikte kısa bir yapıdadır. Karniyol ırkın genel özellikleri aşağıda belirtilmiştir;

• Oldukça sakin ve sessiz olarak nitelendirilmektedir.
• Kuluçka üretim seviyesi yüksektir.
• Kışlama kabiliyeti oldukça iyi olduğu söylenebilmektedir.
• İlkbahar akımlarından en iyi faydanın alındığı arı ırkıdır. Bu sebeple sahibinden satılık arı faaliyetlerinde oldukça rağbet görmektedir.
• Diğer arı ırkları ile melezleme çalışmalarında yüksek bir kuluçka üretimi ile canlı koloniler gözlemlenmektedir.

Kafkas Arısı (Apis Mellifera Caucasica)

Kafkas arısına orijin olarak Orta Kafkasların nispeten yüksek olan vadileri gösterilmektedir. Vücut şekli, ebatları ve tüy yapısı ile Karniyol arıya benzerlik göstermektedir. Karniyol işçi arı tüy rengi griye çalan kahverengi olmasına karşılık Kafkas arı kurşuni gri renge sahiptir. Bununla birlikte Kafkas arısı için belirli bir renk göstermek mümkün olmayabilmektedir. Orijin bölgelerde dahi çok farklı renkte Kafkas arılar gözlemlenebilmektedir. En uzun dile sahip olan Kafkas arıların genel özellikleri aşağıdaki maddelerde belirtilmiştir;

• Petek üzerinde sakin ve sessiz bir özellik gösterirler.
• Geniş bir kuluçka üretimi göstermeleri sebebiyle güçlü koloniler kurabilirler. Ancak ilkbahardan ziyade yaz ortalarında verimlidirler.
• Oğul verme özelliği zayıftır.
• Yüksek seviyelerde propolis toplayabilirler.
• Nosema hastalığına duyarlı bir yapısı vardır, Bu sebeple kuzey bölgelerde kışlama özelliği iyi olmamaktadır.
• Şaşırma ve yağmacılık gösterirler, Çok değerli özelliğe sahip olması dolayısıyla arı ıslahında önemli bir yere sahiptir. Hibrit arı yetiştirmede özellikle kullanılan Kafkas arısı ana arı satışı faaliyetlerinde kullanmak üzere üretim çalışmaları yapılmaktadır.

Anadolu Arısı (Apis Mellifera Anatolia)

Bazı bilim insanlarınca Kafkas arısının geçiş formu olarak nitelendirilen Anadolu Arısı yine bir kısım araştırmacılar tarafından saf ırk olarak kabul görmektedir. Uzun yıllarca gerek ticari amaçlar ile gerekse ıslah çalışmaları için ABD, İngiltere ve Kanada gibi yüksek teknoloji sahibi araştırma merkezlerine götürülerek melezleme ve yetiştirme programları uygulanmıştır. Hâlihazırda yüksek verimli ırk olarak nitelendirilen Anadolu arısı bir kısım ırk ve hatların oluşumunda önemli rol oynadığı söylenebilmektedir. Kirli sarı bir renge sahip olan ve küçük bir vücut yapısı ile göze çarpan Anadolu arısının genel özellikleri aşağıda belirtilmiştir.

• Yağmacılık neredeyse yok denecek kadar az olmaktadır.
• Oğul verme eğilimleri gibi arıcılıkta istenmeyen özellikler açısından iyi bir seviyede olduğu belirtilmektedir.
• Yüksek larva ve bal üretim yeteneği bulunmaktadır.
• Anadolu ırkının en önemli özelliği düşük bal tüketimi olmaktadır. Kötü koşullarda hayatta kalma kabiliyeti bu yüzden oldukça yüksektir.
• Anadolu’nun birçok bölgesine uyum göstermiş ekotipleri bulunmaktadır.
• Kafkas, Karniyol ve İtalya arısına nispeten daha hırçın bir yapıya sahiptirler.
• Nektar toplama yeteneği iyi bir seviyededir.
• İlave petek örme ile karşılaşılabilmektedir.
• Propolis kullanma eğilimi istenmeyen özellikleri arasında gösterilmektedir.
• Ülkemiz şartlarına en iyi uyum sağlayan arı ırkıdır. Dayanıklı bir yapıya sahiptir.

Bayram arıcılık arı üretim faaliyetlerinde sektörün önde gelen üreticilerinden bir tanesidir. Özellikle ana arı sipariş konusunda rakiplerine nazaran ön plana çıkan yapısı ile dikkatleri üzerine çekmektedir.  Arıcılık faaliyetlerinin geliştirilmesi için yoğun çaba gösteren firmamız bal üretimi yapan üreticilerimiz, her türlü ihtiyaçlarında tereddüt etmeden tercih edebilecekleri bir işletmedir. Her türlü sertifikasyona sahip olan, Bayram Arıcılık arıcılarımıza uygun ve ekonomik fiyatlı olarak tedarik ettiği ürünler ile piyasanın vazgeçilmez üreticileri arasında yer almaktadır.